Przepisy regulujące podatek minimalny w 2024: co się zmieniło?

Podatek minimalny to forma podatku dochodowego. Chociaż pierwsze rozliczenie tego podatku przypada dopiero na rok 2025, temat ten budzi wiele pytań i wątpliwości. Czym jest ten podatek i kogo już wkrótce będzie obowiązywał? W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej pojęciu podatku minimalnego.

Czym jest podatek minimalny?

Podatek minimalny, jako nowa forma opodatkowania obok tradycyjnego podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), stanowi istotny instrument w walce z unikaniem opodatkowania przez korporacje oraz ma za zadanie stworzyć sprawiedliwy system podatkowy. Według artykułu 24ca ustawy o CIT, podatek ten wynosi 10% i nałożony zostanie na spółki działające na terenie Polski oraz na podatkowe grupy kapitałowe, które spełniają określone kryteria.

Podstawą do obliczenia podatku minimalnego jest stosunek dochodu do przychodu. Jeśli ten stosunek jest mniejszy niż 2%, podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podatku minimalnego. Podatek ten ma na celu zabezpieczenie minimalnego poziomu opodatkowania dla przedsiębiorstw, szczególnie tych, które pomimo osiągania znaczących obrotów, zgłaszają niski dochód lub stratę. Określany jest również jako "podatek od spółek" lub "podatek od straty i niskich dochodów". Wprowadzenie podatku wskazuje na dążenie do zapewnienia równości w opodatkowaniu oraz ograniczenia luk podatkowych.

Sprawdź także: Działalność nierejestrowana - wszystko, co musisz wiedzieć

Kogo dotyczy podatek minimalny?

To zdecydowanie najczęściej pojawiająca się kwestia. Kogo ma dotyczyć podatek? Podmioty podatku CIT, które prowadzą działalność w celu osiągnięcia zysku, zostaną poddane indywidualnej ocenie czy podlegają podatkowi minimalnemu CIT. Zakres podatku minimalnego obejmuje jednak głównie organizacje działające w formie spółki, z siedzibą lub zarządem na terytorium Polski.

Podatnikami podatku minimalnego mogą być między innymi:

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, 
• spółki akcyjne, 
• proste spółki akcyjne, 
• spółki komandytowe, 
• spółki komandytowo-akcyjne,
• niektóre spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne.
• podatkowe grupy kapitałowe (PGK).

Sprawdź także: Stawka 8% VAT w usługach budowlanych. Kiedy należy ją stosować?

Kto jest zwolniony z podatku minimalnego?

Nie wszystkich będzie dotyczył podatek minimalny. Kogo może objąć zwolnienie z tego podatku?

1. Podatników rozpoczynających działalność, czyli wszelkie start-upy oraz nowe spółki zakładane przez polskie firmy, wchodzące na polski rynek. Zwolnienie obowiązuje przez pierwsze 3 lata prowadzenia działalności.
2. Podatnicy, których przychody w danym roku zmniejszyły się o co najmniej 30% w stosunku do poprzedniego roku.
3. Podatnicy o niskiej rentowności incydentalnej, o ile rentowność w jednym z ostatnich trzech lat podatkowych była powyżej 2%.
4. Podatnicy o prostej strukturze właścicielskiej, czyli spółki, których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne, a jednocześnie te osoby fizyczne spełniają dodatkowe warunki dotyczące posiadania udziałów lub praw majątkowych.
5. Grupy co najmniej dwóch spółek, w których jedna spółka posiada co najmniej 75% udział w kapitale pozostałych spółek, a łączne dochody przekraczają 2% przychodów.
6. Podatnicy, których większość przychodów wynika z transakcji objętych cenami regulowanymi.

Na zwolnienie mogą liczyć również spółki działające w określonej branży, przede wszystkim te prowadzące gospodarkę komunalną, przedsiębiorstwa górnicze otrzymujące pomoc publiczną, instytucje finansowe oraz instytucje świadczące określone usługi medyczne.

Na zwolnienie podmiotowe mogą natomiast liczyć mali podatnicy CIT, podatnicy postawieni w stan upadłości, likwidacji lub objęci postępowaniem restrukturyzacyjnym, oraz podatnicy będący stroną umowy o współdziałanie.

Sprawdź także: Praca w IT – umowa o pracę czy B2B? Wady i zalety różnych rozwiązań

Ile wynosi podatek minimalny?

Podatek minimalny ma wynosić 10% podstawy opodatkowania. Podstawą opodatkowania będzie tutaj suma 1,5% przychodów z działalności operacyjnej oraz dodatkowych kosztów, np. usług niematerialnych. Te dodatkowe koszty finansowania dłużnego, przekraczające określone limity, oraz koszty usług niematerialnych ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych, przekraczające określone kwoty, będą wliczane do podstawy opodatkowania, a podatek minimalny ma stanowić 10% tej sumy.

Sprawdź także: Jak zmienić biuro rachunkowe?

Podatek minimalny a klasyczny podatek CIT

Podatek minimalny różni się od klasycznego podatku CIT głównie w sposobie obliczania oraz w zakresie objętych podmiotów. Podczas gdy klasyczny podatek CIT opiera się głównie na opodatkowaniu dochodów osiągniętych przez podmioty działające w celu osiągnięcia zysku, podatek minimalny uwzględnia dodatkowe składniki, takie jak koszty finansowania dłużnego i usług niematerialnych ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych.

Warto zauważyć, że gdy podatnik podlega obowiązkowi zapłaty zarówno klasycznego podatku CIT, jak i podatku minimalnego w tym samym roku podatkowym, nie powinno dojść do podwójnego opodatkowania. Kwota podatku minimalnego może być pomniejszona o należny klasyczny podatek CIT. Co istotne, jeśli podatnik zapłaci podatek minimalny, będzie miał możliwość odliczenia go od klasycznego CIT w zeznaniach składanych za kolejne 3 lata podatkowe.

Sprawdź także webinar: Czego nie powie Ci księgowa a chcesz wiedzieć o finansach swojej firmy

Od kiedy podatek minimalny wchodzi w życie?

Podatek minimalny po raz pierwszy został wprowadzony 1 stycznia 2022, jednak w grudniu tego samego roku został zawieszony. Regulacje dotyczące podatku minimalnego oficjalnie weszły w życie wraz z 1 stycznia 2024 roku. Oznacza to, że już w 2025 określone grupy podatkowe będą musiały się z niego rozliczyć.

FAQ: najczęściej zadawane pytania dotyczące podatku minimalnego

Kogo nie dotyczy podatek minimalny?

Podatek minimalny nie będzie nakładany na osoby opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od tego, czy opodatkowanie odbywa się na zasadach ryczałtu, skali podatkowej czy podatku liniowego. Dotyczy to również tych osób, które prowadzą pełną księgowość, a nie tylko podatkową księgę przychodów i rozchodów. Dodatkowo, spółki, których udziałowcami są wyłącznie podatnicy PIT, takie jak spółka cywilna czy spółka jawna, również będą zwolnione z tego podatku.

Czy podatek minimalny dotyczy podmiotów z innych krajów?

Tak, nowa forma opodatkowania może dotyczyć nierezydentów, którzy prowadzą działalność w Polsce za pośrednictwem zagranicznego oddziału. Taka sytuacja wystąpi wtedy, gdy przychody i straty związane są z działalnością tego oddziału w Polsce. Kluczowe będzie zbadanie charakteru działalności prowadzonej w kraju, aby określić, czy podmiot podlega temu podatkowi.

Sprawdź także: Remont lokalu w kosztach firmy - wszystko co powinieneś wiedzieć