Stawka 8% VAT w usługach budowlanych. Kiedy należy ją stosować?

Budowa własnego domu czy remont mieszkania od zawsze stanowią ogromne wyzwanie logistyczne, a przede wszystkim finansowe. W dzisiejszych czasach, choć materiały budowlane są szeroko dostępne, a usługodawców nie brakuje, wciąż takie przedsięwzięcia są niezwykle kosztowne i wypełnione formalnościami. Podatnikom, zarówno przedsiębiorcom z branży budowlanej, jak i osobom planującym prywatne inwestycje w budownictwo, znajomość zasad i wymogów związanych z VAT-em w usługach budowlanych może pomóc w prawidłowym rozliczeniu podatkowym i uniknięciu ewentualnych nieporozumień z organami podatkowymi. Warto zatem mieć świadomość, że w usługach budowlanych istnieje preferencyjna stawka VAT wynosząca 8% i można z niej skorzystać podczas urządzania własnego zakątka. Kiedy można zastosować VAT 8% i jakich formalności w związku z tym należy dopełnić? Wszystko, co musisz wiedzieć, znajdziesz w tym artykule!

Stawka preferencyjna w budownictwie: czym jest i kiedy można ją zastosować?

Stawka preferencyjna w budownictwie to niższa stawka podatku VAT, która jest stosowana do określonych rodzajów usług budowlanych lub dostawy materiałów budowlanych. Jest to forma ulgi podatkowej, która ma na celu zachęcanie do inwestycji w sektorze budowlanym oraz obniżenie kosztów związanych z budową i remontami. W Polsce stawka preferencyjna VAT wynosi 8% i jest stosowana do usług budowlanych oraz dostawy niektórych materiałów budowlanych w określonych sytuacjach.

To, kiedy można jej użyć, reguluje art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług. Ze stawki 8% skorzystasz:

1. w przypadku dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy lub robót konserwacyjnych obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym;

• w przypadku robót konserwacyjnych dotyczących:
• obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,

2. lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12 (np. lokale mieszkalne w budynkach handlowych, usługowych)

• podczas budowy budynków instytucji ochrony zdrowia, które świadczą usługi zakwaterowania razem z opieką lekarską i pielęgniarską (głównie dla osób starszych i niepełnosprawnych).

Wyjaśniając to nieco mniej “ustawowym językiem”, można powiedzieć, że preferencyjna stawka VAT może być stosowana do różnych działań związanych z obiektami budowlanymi, takimi jak budowa nowych budynków, konserwacje czy remonty. Z ulgi można skorzystać również w ramach programów mieszkalnych, które są wspierane przez państwo lub samorządy (dotyczy to również lokali mieszkalnych znajdujących się w budynkach niemieszkalnych, np. biuro przekształcone na mieszkanie, mieszkanie na parterze budynku komercyjnego).

Sprawdź także: Remont lokalu w kosztach firmy - wszystko co powinieneś wiedzieć

W jakich przypadkach stawka 8% VAT nie może zostać zastosowana?

Stawka preferencyjna podatku VAT nie może być zastosowana do:

• usług budowlanych wykonanych na infrastrukturze towarzyszącej obiektom budownictwa mieszkaniowego (zatem wszelkie remonty w przydomowym ogródku nie mogą kwalifikować się do stawki 8% VAT),
• budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni użytkowej przekraczającej 300 m2,
• lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.

Kiedy nieruchomość jest większa niż określony limit, a część z niej kwalifikuje się do preferencyjnej stawki VAT 8%, wówczas stawka 8% jest stosowana tylko do tej części, która spełnia kryteria programu mieszkaniowego. Reszta, która nie spełnia tych kryteriów, podlega standardowej stawce VAT 23%. Na przykład jeśli cała nieruchomość ma powierzchnię 300 m2, ale tylko 200 m2 spełnia kryteria programu mieszkaniowego, preferencyjna stawka VAT 8% będzie stosowana do podstawy opodatkowania odpowiadającej tych 200 m2, podczas gdy na pozostałe 100 m2 zostanie zastosowana standardowa stawka VAT 23%. Reguluje to art. 41 ust. 12c ustawy o podatku od towarów i usług.

Czym jest budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym?

Jeśli mówimy o preferencyjnym podatku w budownictwie, warto wyjaśnić sobie czym w istocie jest budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym. Tę kwestię reguluje art. 41 ust. 12a ustawy o VAT. Według niego, do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym zalicza się:

• Budynki mieszkalne stałego zamieszkania, sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11, wyłączając lokale użytkowe.
• Lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych, które pierwotnie miały inny cel, np. budynki biurowe lub handlowe.
• Budynki instytucji opieki zdrowotnej (klasa ex 1264), oferujące zakwaterowanie z opieką medyczną, zwłaszcza dla osób starszych i niepełnosprawnych.
• Mikroinstalacje związane z budynkami społecznego programu mieszkaniowego, takie jak instalacje odnawialnych źródeł energii, o mocy nieprzekraczającej 50 kW, funkcjonalnie związane z mieszkaniami.

Rozważając czy dana usługa budowlana podlega preferencyjnej stawce podatku, należy zatem rozważyć najpierw czy zalicza się ona do budownictwa objętego programem (a zatem czy zalicza się do jednego z wyżej wymienionych punktów). Jeśli tak, wówczas odpowiedź nasuwa się sama - możesz śmiało korzystać z 8-procentowego VAT-u.

Sprawdź także: Zasady i wymogi prawne związane z prowadzeniem usług wynajmu miejsc noclegowych

Jakie formalności należy spełnić, aby skorzystać ze stawki preferencyjnej w budownictwie? 

Wiesz już, kiedy stawka preferencyjna może być zastosowana w budownictwie. Warto również wiedzieć, że przedsiębiorcy wykonujący takie usługi muszą zachować dowody potwierdzające, że prace zostały wykonane na nieruchomości objętej programem mieszkaniowym. Dowodem mogą być:

• umowa z klientem (nabywcą usług) zawierająca dane identyfikacyjne stron umowy oraz  informacje na temat m.in.: miejsca i czasu zrealizowania usługi, sposobu jej wykonania, zakresu prac,
• dowody zapłaty, takie jak przelewy bankowe, faktury, dowody KP,
• protokół zdawczo-odbiorczy (formalny dokument lub lista, który jest używany w różnych kontekstach, aby potwierdzić i udokumentować przekazanie lub odbiór określonych dóbr, usług lub nieruchomości).

Sprawdź także: Jednoosobowa spółka z.o.o czy jednoosobowa działalność gospodarcza - co wybrać?

FAQ: Najczęściej zadawane pytania w temacie preferencyjnej składki w budownictwie 

Ile wynosi podatek na materiały budowlane?

W Polsce, standardowa stawka podatku VAT na materiały budowlane wynosi 23%. Jest to stawka podstawowa, która obowiązuje dla większości towarów i usług.