Nowy Polski Ład od 01.01.2023 r nałożył kolejny obowiązek raportowania przez podatników czynności dla urzędu skarbowego - dotyczy on płatników podatku PIT i CIT. Zobowiązani oni będą do prowadzenia ksiąg podatkowych przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłania plików do urzędu skarbowego JPK_CIT i JPK_PIT.

Jednak, w związku z postulatami i sprzeciwem przedsiębiorców oraz m.in. Krajowej Izby Biur Rachunkowych, terminy wejścia w życie przepisów zostaną prawdopodobnie zmienione przez Ministerstwo Finansów. Aktualnie projekt jest na etapie legislacyjnym opiniowania.

Obowiązek prowadzenia podatkowej KPiR

Przesunięte przepisy przewidywać mają, iż podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą, będą zobowiązani do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także ksiąg rachunkowych przy użyciu programów komputerowych. Wystąpi również obowiązek przesyłania ich w formie pliku JPK do urzędu skarbowego. Ma dotyczyć to także płatników podatku od przychodów ewidencjonowanych (ryczałtu). W związku z tym, co miesiąc, do 20. dnia następnego miesiąca lub w terminie do 20. dnia miesiąca następującego bezpośrednio po upływie kwartału będą przesyłane księgi w przypadku, gdy na podstawie ksiąg i ewidencji jest ustalany dochód, od którego są wpłacane miesięczne lub kwartalne zaliczki na podatek dochodowy. Po zakończeniu roku księgi podatkowe będą przesyłane jeszcze raz, do upływu terminu dla złożenia zeznań za rok podatkowy.

Trójetapowe wdrażanie zmian

Obowiązek ten wg projektowanych zmian ma być wdrażany trójetapowo:

1) w pierwszym etapie obejmie największych podatników CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczą kwotę 50 mln euro - będą oni zobowiązani prowadzić księgi rachunkowe przy użyciu programów komputerowych w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2023 r. począwszy od tego roku podatkowego, będą też mieli obowiązek przesyłania tych ksiąg w formie ustrukturyzowanej,

2) drugi etap zacznie się w dniu 01.01.2025 r. i obejmie on podatników CIT (innych, niż wymienieni wcześniej) oraz podmioty mające obowiązek prowadzenia i przesyłania ewidencji na podstawie art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Dotyczy on ewidencji sprzedaży, z której wyłączone są czynności zwolnione z podatku,

3) od 2026 roku– pozostali podatnicy PIT i CIT.

Zmianą niewątpliwie korzystną w Polskim Ładzie jest wprowadzenie od 01.07.2022r. konstrukcji grupy podatkowej VAT, gdzie podatnika traktuje się jak całą grupę, a nie pojedyncze podmioty wchodzące w jej skład. Dochodzić tutaj będzie do łącznego rozliczenia podatku i generowania pliku JPK_V7 przez całą grupę a nie, jak dotychczas, przez podatników wchodzących w jej skład. W efekcie:

- dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu - nie będą raportowane w pliku JPK,

- zewnętrzne dostawy towarów lub świadczenie usług na rzecz podmiotów nie zaliczanych do grupy uznawać się będzie za transakcje dokonane przez całą grupę, a nie przez pojedynczy podmiot wchodzący w skład tej grupy,

- dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT utworzonej w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, na rzecz podatnika posiadającego siedzibę na terytorium kraju, który utworzył ten oddział, uważać się będzie za dokonane przez tę grupę VAT i traktowane jako transakcja na rzecz polskiego podatnika realizowane przez całą grupę.

- dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT przez: 1) podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział, 2) inny oddział podatnika, o którym mowa w pkt 1, położony poza terytorium kraju – uważać się będzie za dokonane na rzecz grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy podlega raportowaniu w JPK_V7,

- dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT utworzonej w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, przez podatnika posiadającego siedzibę na terytorium kraju, który utworzył ten oddział, uważać się będzie za dokonane na rzecz tej grupy,

- dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT na rzecz: 1) podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział (tzn. oddział w PL należy do grupy, a założyciel spoza PL nie należy do grupy), 2) innego oddziału podatnika, o którym mowa w pkt 1, położonego poza terytorium kraju – uważa się za dokonane przez grupę VAT na rzecz podmiotu, który do niej nie należy – transakcja będzie musiała być raportowana w JPK jako podlegająca opodatkowaniu VAT.

Utworzenie grupy podatkowej VAT możliwe jest tylko i wyłącznie w przypadku podmiotów powiązanych organizacyjnie, finansowo i ekonomicznie. Wprowadzenie instytucji grupy VAT ma wiele zalet jakimi są np. neutralność obrotów pomiędzy członkami grupy, uproszczenie rozliczenia z tytułu podatku VAT oraz obniżenie kosztów działalności powiązanych podmiotów. 

Sprawdź także: Polski Ład - zmiany w PIT i CIT dotyczące przedsiębiorców

Korekty roczne VAT

Kolejna zmiana dotyczy podatników, którzy do tej pory generowali JPK wykazując w nim w części transakcje zwolnione z VAT, a w części opodatkowane. Zmuszeni są oni do korekt rocznych VAT ze względu na nabycie towarów związanych z różnymi czynnościami. Teraz mają prawo zrezygnować ze zwolnienia z podatku VAT.

Ustawa wymienia szereg czynności traktowanych jako zwolnione przedmiotowo z tego podatku:

- transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną;

- usługi zarządzania funduszami i programami emerytalnymi,

- usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa oraz zarządzania w tym zakresie,

- usługi depozytów i poręczeń,

- usługi zabezpieczeń,

- usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe,

- usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach lub innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną.

Podmiot, który zrezygnuje ze zwolnienia może, nie wcześniej niż po upływie dwóch lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług podatkiem VAT, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Sprawdź także: Zmiany w VAT w 2022 roku