Polski Ład to wprowadzany od 2022 roku plan odbudowy polskiej gospodarki, która mocno ucierpiała w czasie pandemii COVID-19. Według rządzących ma zniwelować nierówności społeczne. Dla przedsiębiorców wiąże się z kilkoma istotnymi zmianami. Te związane są m.in. z VAT. Część zmian będzie obowiązywała już od 1 stycznia 2022 roku. Niektóre w życie wejdą od 1 lipca 2022 roku. 

Kilka zmian w VAT, z jakimi przedsiębiorcy będą musieli zmierzyć się w 2022 roku, wprowadza Polski  Ład. Więcej “zamieszania” wśród podatników VAT wywołają wchodzące w życie  nowelizacje innych ustaw. W sumie do czynienia mamy z trzema aktami prawnymi, których znowelizowana treść odpowiada za vatowską reformę. Należą do nich: 

• Ustawa z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
• Ustawa z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - tzw. Polski ład
• Ustawa z 27. 11.2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Jak Polski  Ład wpłynie na podatek VAT?

Realnie zmiany w VAT pojawiające się za sprawą Polskiego Nowego  Ładu są stosunkowo niewielkie, ale mogą być kluczowe dla funkcjonowania wielu przedsiębiorstw. 

Najważniejszą nowością jest możliwość fakultatywnego zrezygnowania ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Ustawodawca pozwala na dobrowolną rezygnację ze stosowania zwolnień, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 u.p.t.u, i wybranie opodatkowywania podatkiem VAT według stawki 23%. 

Takie rozwiązanie jest korzystne dla podmiotów, które planują duże inwestycje i mogą w związku z nimi nabyć uprawnienia do odliczania VAT naliczonego. Bycie czynnym podatnikiem VAT jest opłacalne także dla przedsiębiorców, którzy sprzedają towary i usługi, w przypadku których stosuje się  obniżoną stawkę podatku VAT. 

Szybki VAT dla bezgotówkowców 

Do tej pory w polskim prawie nie istniało coś takiego jak szybki zwrot VAT dla podatników ewidencjonujących większość sprzedaży za pomocą kas online oraz otrzymujących płatności głównie bezgotówkowo. Polski Ład zmienia ten stan rzeczy. 

Każdy przedsiębiorca, który spełni szereg  warunków (wymienionych w art. 87 ust. 6c u.p.t.u.), może otrzymać zwrot VAT w terminie skróconym do 15 dni. Jednym z ważniejszych wymogów stawianych przedsiębiorcy będzie wykazanie się wysokim udziałem otrzymanych płatności zrealizowanych z wykorzystaniem instrumentów płatniczych, w tym również przy użyciu usługi polecenia przelewu w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.

Obowiązek przyjmowania transakcji bezgotówkowych

Od 1.01.2022 roku na przedsiębiorców zostaje nałożony obowiązek przyjmowania transakcji bezgotówkowych. Uchylenie się od niego skutkować będzie reperkusjami w kwestii niektórych preferencji w VAT. Kto będzie korzystał tylko z transakcji gotówkowych, nie będzie mógł składać kwartalnych deklaracji VAT, oraz otrzymywać zwrotu VAT w skróconym do 25 dni terminie.

Odszkodowanie a VAT

Ustawa wprowadza również zmianę sposobu powstawania obowiązku podatkowego w przypadku przeniesienia z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Od rozpoczęcia 2022 roku obowiązek ten powstawać będzie w sposób szczególny, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu (w odniesieniu do otrzymanej kwoty).

Zmiany w WIS

Polski Ład wprowadza także zmianę w wydawaniu Wiążącej Informacji Stawkowej. Nie będą one wydawane w przypadku, w którym zakres przedmiotowy wniosku o jej wydanie jest przedmiotem zawartego porozumienia inwestycyjnego – w dniu złożenia wniosku.

Zmiany w “estońskim CIT”

Podatnicy opłacający tak zwany estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, niebędący małymi podatnikami, będą mieli możliwość składania deklaracji VAT za okresy kwartalne, ale tylko w przypadku, kiedy wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty odpowiadającej równowartości 4.000.000 euro.

Sprawdź także: Polski Ład. 10 rzeczy, które musisz wiedzieć, jeśli jesteś przedsiębiorcą (fakturownia.pl)

Zmiany w VAT wynikające z Ustawy z 27.11.2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

TAX FREE - sprzedaż towarów z 0% VAT w Polskim Ładzie

Zmianie ulegnie także sprzedaż podróżnym towarów ze stawką 0% VAT. Jeżeli sprzedawca nadal chce korzystać z procedury TAX FREE, czyli mieć możliwość otrzymania zwrotu podatku od towarów i usług zakupionych przez podróżnych spoza Unii Europejskiej, musi dostosować się do nowych zarządzeń. Nowym obowiązkiem jest rejestracja w systemie  PUESC (zastępuje ona informowanie naczelnika urzędu skarbowego o wprowadzeniu procedury TAX FREE). Naczelnika nie trzeba będzie też informować o miejscu, w którym podróżujący klient będzie mógł  odebrać podatek - informacja ta także znajdzie się w portalu PUESC.

Każdy przedsiębiorca, który będzie chciał sprzedawać towary czy usługi podróżnym ze stawką 0% VAT, będzie musiał zarejestrować się w systemie TAX FREE (na platformie PUESC).Kolejnym obowiązkiem  jest zmiana logotypu na aktualny przy okazji informowania klientów o zastosowaniu TAX FREE. 

Kompletowanie wszystkich dokumentów dotyczących TAX FREE, ich wystawianie i rejestrowanie, a także ewidencjonowanie zwrotu kosztów VAT wypłacane podróżnym, wskazywanie miejsca sprzedaży i zwrotu podatku będzie odbywało się wyłącznie przez krajowy system TAX FREE.

Zmiany w VAT w 2022 roku wynikające z Ustawy z 29.10.2021

Faktury ustrukturyzowane 

Za sprawą zmian, jakie wprowadza ustawa z dnia 29.10.2021 roku, możliwe będzie wreszcie wystawianie faktur ustrukturyzowanych. Ten nowy rodzaj faktury będzie mógł być wystawiony według wzoru udostępnionego przez ministra finansów. Datą ich wystawienia, będzie data przesłania ich do Krajowego Systemu e - Faktur.

Na wystawienie takiej faktury nie trzeba będzie mieć zgody kontrahenta. Decyzja o jej wystawieniu należeć będzie wyłącznie do wystawcy (wyjątkiem mają  być jedynie faktury korygujące), akceptacja będzie konieczna tylko dla uzyskania możliwości przesyłania faktur ustrukturyzowanych za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur.

Bez względu na to, czy faktury będą przesyłane przy użyciu Krajowego Systemu e- Faktur czy nie, każdy, kto wystawi fakturę ustrukturyzowaną, będzie mógł  korzystać ze zwrotu VAT w skróconym do 40 dni terminie (po spełnieniu określonych przepisami art. 87 ust. 5d u.p.t.u. warunków) oraz będzie mógł rozliczać faktury korygujące wystawiane w postaci faktury ustrukturyzowanej bez konieczności posiadania dokumentacji, o której mowa w art. 29a ust. 13 u.p.t.u.

Umożliwienie przesyłania faktur za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur

Ustawa wprowadza także Krajowy System e-Faktur, czyli system informatyczny umożliwiający podatnikom przesyłanie faktur ustrukturyzowanych. Na skorzystanie z KSeF wystawca będzie musiał mieć zgodę odbiorcy faktury. Akceptacja ta nie musi być wyrażona na piśmie - akceptowana jest również forma ustna. 

Co ważne, faktury ustrukturyzowane otrzymywane przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur będą uznawane za otrzymane w dniu przydzielenia w tym systemie numeru identyfikującego fakturę.

Zmniejszenie liczny danych w fakturach korygujących

Zmiany w ustawie pociągają za sobą także zmiany w przypadku wystawiania faktur korygujących. Upraszczają tę procedurę, dzięki ujęciu elementów obowiązkowych, jakie muszą znaleźć się na dokumencie. I tak od 1.01.2022 nie trzeba będzie używać już określenia “Faktura Korygująca” czy “Korekta”. W dodatku nie trzeba będzie uzasadniać faktu składania korekty (brak obowiązku podania przyczyny).

Dzięki tym samym przepisom, na fakturach duplikatach nie trzeba będzie zamieszczać słowa “duplikat”.

Na fakturze korygującej nie trzeba będzie również podawać daty dokonania, zakończenia dostawy towarów, wykonania usługi oraz otrzymania zapłaty. 

Ułatwiony i rozszerzony zostanie także proces wystawiania zbiorczej uproszczonej faktury korygującej. Będzie można zastosować je także w sytuacjach, kiedy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do części (dowolnej) dostaw towarów, lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie.

Rezygnacja z wymogu umieszczania na fakturach zaliczkowych ceny jednostkowej netto

Do tej pory wymaganym przez prawo elementem w przypadku wystawiania faktur zaliczkowych było podanie na nich ceny jednostkowej netto. Od 1.01.2022 ten obowiązek został zniesiony.

Wcześniejsze wystawianie faktur

Według nowych przepisów, faktury będą mogły być wystawione nie wcześniej niż 60.dnia przed dokonaniem dostawy towaru, wykonaniem usługi - części lub całości zapłaty. W porównaniu z obowiązującymi do końca 2021 roku regulacjami czas ten zwiększa się dwukrotnie. 

Zmiany w VAT od 1.07.2022

Polski Ład wprowadza również kolejne zmiany dotyczące podatników VAT, które obowiązywać będą od połowy 2022 roku.

Wspólne rozliczanie VAT 

Innowacyjną zmianą, jaką wniesie Polski Ład, będzie możliwość wspólnego rozliczania podatku VAT przez dwóch lub więcej podatników w ramach grup VAT. Aby taka grupa VAT mogła powstać, będa musiały zostać spełnione następujące warunki:

• podmioty będą musiały być ze sobą powiązane finansowo, ekonomicznie oraz organizacyjnie. Dodatkowo będa musiały mieć siedzibę na terenie jednego kraju lub prowadzić  działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.
• podmioty będą musiały zawrzeć umowę o stworzeniu grupy VAT.
• grupa VAT będzie musiała zostać zarejestrowana jako podatnik podatku VAT.

Z chwilą powstania i zarejestrowania grupy w zakresie praw i obowiązków VAT reprezentować będzie ją przedstawiciel.

Kary za brak współpracy kasy z terminalem

Podatnicy VAT będą mieć obowiązek posiadania kasy online, która współpracuje z terminalem płatniczym. Jeżeli nie będą go przestrzegać, urząd skarbowy będzie mógł nałożyć na nich karę pieniężną do wysokości 5 000 złotych.