Polski Ład wywrócił życie tysięcy przedsiębiorców do góry nogami. Zmiany w wielu ustawach przekładają się bezpośrednio na wysokość wynagrodzenia pracowników. Jak od stycznia 2022 roki obliczać wysokość wynagrodzeń?

Wprowadzenie Polskiego Ładu ogłaszane było jako walka z problemami gospodarczymi, powstałymi po pandemii koronawirusa. Liczne zmiany w ustawach miały stworzyć korzystniejsze warunki do życia większości obywateli. Ten społeczno - gospodarczy program miał doprowadzić do zmniejszenia nierówności społecznych. Czy tak faktycznie jest? Pierwsze miesiące 2022 roku nie do końca potwierdzają skuteczność założeń Polskiego Ładu.

Wyliczania pensji nie ułatwia także fakt, że Ministerstwo Finansów chciało, by księgowi liczyli pensje pracowników dwoma sposobami. Dlaczego? Jeśli w myśl funkcjonowania  Nowego Ładu, zaliczka na podatek danego pracownika będzie wyższa niż w ubiegłym roku, księgowi mają pobrać tę, liczoną według starych zasad.

Składka zdrowotna nie wychodzi przedsiębiorcom na zdrowie

Zmianą, która najbardziej uderzyła przedsiębiorców i pracowników, jest brak możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej. Do grudnia 2021 roku, podczas wyliczania zaliczki na podatek, płatnik składek lub ubezpieczony mógł pomniejszyć ją o 7,75 proc. podstawy składki zdrowotnej. Od stycznia 2022 roku obowiązuje całkowicie odmienny sposób wyliczenia podatku. Ta innowacja działa na niekorzyść zarówno pracodawcy, jak i samego pracownika.

W myśl ustawodawcy wstrząs powstały po usunięciu możliwości odpisu składki zdrowotnej, złagodzić ma podwyżka kwoty wolnej od podatku z 8000 do 30 000 zł oraz podwyższenie pierwszego progu podatkowego z 85 000 do 120 000 zł. Więcej na  temat zmian w rozliczeniu ubezpieczenia zdrowotnego dla przedsiębiorców możecie przeczytać w tym wpisie: https://fakturownia.pl/co-polski-lad-zmienia-w-rozliczeniach-ubezpieczenia-zdrowotnego-dla-przedsiebiorcow. Poza rewolucją w składce zdrowotnej ustalono nową kwotę zmniejszającą podatek i próg podatkowy oraz wprowadzono ulgę dla klasy średniej.

Sprawdź także: Co Polski Ład zmienia w rozliczeniach ubezpieczenia zdrowotnego dla przedsiębiorców?

Ulga dla klasy średniej

Ulga dla klasy średniej miała być rozwiązaniem, a może nawet nowym zabezpieczeniem, które miało chronić klasę średnią przed skutkiem reform wprowadzonych przez Polski Ład. Według ustawodawcy, jej zadaniem jest obniżenie podstawy opodatkowania dla określonego przedziału przychodowego, w taki sposób, aby strata spowodowana zniesieniem możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku była jak najmniej bolesna.

W praktyce okazuje się, że nie zawsze owa ulga jest pomocą dla pracowników. Dla przedsiębiorców nie ma żadnego znaczenia, ponieważ korzystać z niej nie mogą. Podobnie zresztą jak osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych.

Kto może zastosować ulgę dla klasy średniej? Podczas wyliczania podatku może skorzystać z niej płatnik, który pracuje w oparciu o umowę o pracę i zarabia miesięcznie między 5701 zł a  11 141 zł brutto. Fiskus przestrzega jednak, by przymierzając się do wyliczenia ulgi, księgowi nie zapomnieli o sprawdzeniu limitu rocznego. Jeżeli okaże się, że przychody pracownika przekroczą 133 692 zł, nie można stosować ulgi. Ustalając prawo do ulgi dla pracownika – dla potrzeb poboru zaliczek przez zakłady pracy – nie należy brać pod uwagę zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, w tym również w sytuacji, gdy są one wypłacane przez zakłady pracy.

Po wprowadzeniu nowelizacji, z ulgi dla klasy średniej mogą korzystać także twórcy i artyści, u których połowę uzyskania przychodów stanowią koszty autorskie. 

Obliczając ulgę przy wyliczeniu zaliczki na podatek korzysta się ze wzoru:

    (A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,

    (A x (–7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł

W powyższym wzorze A to przychody uzyskane w ciągu miesiąca ze stosunku służbowego (stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy), które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej.

Czy korzystanie z ulgi dla klasy średniej jest obowiązkowe? Nie. Podatnik może złożyć pisemny wniosek o nie pomniejszanie dochodu z tytułu ulgi. Wówczas płatnik nie powinien pomniejszać dochodu pracownika najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten trzeba złożyć odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Obecnie w sejmie trwają pracę nad zmianą Polskiego ładu i całkowitą likwidację ulgi dla klasy średniej. Przepisy mają wejść w życie od 01.07.2022r.

Sprawdź także: Polski Ład - koniec z ulgą dla klasy średniej? Sprawdź, co się zmieni

Zaliczka na podatek w Polskim Ładzie

W przypadku wyliczania wynagrodzeń, trzeba także obliczyć zaliczkę na podatek. W 2022 roku to 17 proc. Jeżeli pracownik złożył PIT-2, to przysługuje mu pomniejszenie zaliczki na podatek (minus 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli 425 zł). Zaliczki na podatek nie pomniejsza się o składkę zdrowotną.

Co należy zrobić następnie? Na podstawie przepisów obowiązujących jeszcze w 2021 roku, rozliczamy pensję na starych zasadach (bez ulgi dla klasy średniej, z inną kwotą zmniejszającą podatek (43, 76 zł) oraz z odliczeniem składki zdrowotnej). Po wyliczeniu porównujemy nowe i stare zaliczki na PIT. Jeśli nowa jest wyższa, z pensji potrącamy starą. A nadwyżkę pobrać można z wynagrodzenia w miesiącu, w którym wystąpi tzw. ujemna różnica.

Sprawdź także: Polski Ład - zmiany w PIT i CIT dotyczące przedsiębiorców

Polski Ład - kalkulator wynagrodzeń zatrudnionych na podstawie umowy o pracę

By pomóc w wyliczaniu wynagrodzeń osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, Ministerstwo Finansów opublikowało oficjalny kalkulator Nowego Polskiego Ładu. Można bezpłatnie skorzystać z niego tutaj: https://www.podatki.gov.pl/polski-lad/kwota-wolna-polski-lad/kalkulator-wynagrodzen-polski-lad/. Stworzone przez ustawodawcę narzędzie  pozwala oszacować, jaką wypłatę otrzyma pracownik po zmianach przyniesionych przez Nowy Ład.

Metody obliczania wynagrodzeń według Polskiego Ładu nie spotkały się z aprobatą księgowych i kadrowych- 24 marca 2022 r. opublikowano projekt zmian tej ustawy. Według informacji MF trwają prace nad zmianami w zakresie PIT, a za kilka tygodni ma pojawić się projekt zmian w zakresie CIT.