Czterodniowy tydzień pracy – wszystko, o czym musisz wiedzieć!

Czym jest czterodniowy tydzień pracy?

Czterodniowy tydzień pracy to alternatywny model organizacji czasu pracy, w którym pracownicy wykonują swoje obowiązki przez cztery dni w tygodniu zamiast tradycyjnych pięciu. W zależności od wariantu tygodniowa liczba godzin pracy może pozostać niezmieniona lub zostać skrócona.

Najpopularniejsze modele to:

• Skompresowany tydzień pracy – 40 godzin rozłożone na cztery dni, np. po 10 godzin dziennie (często spotykane w USA).
• Skrócony tydzień pracy – zmniejszenie tygodniowego wymiaru godzin, np. do 32 godzin tygodniowo w cztery dni, przy zachowaniu pełnego wynagrodzenia (testowane m.in. w Wielkiej Brytanii, Islandii i Nowej Zelandii).

Celem obu rozwiązań jest zwiększenie efektywności, poprawa dobrostanu pracowników oraz dostosowanie rytmu pracy do współczesnych realiów. Ten model testowany jest obecnie w wielu krajach, a wyniki pilotaży są na ogół bardzo obiecujące.

Zalety czterodniowego tygodnia pracy

1. Wyższa produktywność
Badania przeprowadzone m.in. w Wielkiej Brytanii, USA i Nowej Zelandii potwierdzają, że skrócenie czasu pracy nie tylko nie obniża efektywności, ale wręcz ją zwiększa. Pracownicy lepiej zarządzają czasem, ograniczają rozproszenia i koncentrują się na kluczowych zadaniach. W badaniu 4 Day Week Global z udziałem 61 firm (ok. 2 900 pracowników) z różnych branż aż 92% przedsiębiorstw zdecydowało się utrzymać czterodniowy tydzień pracy po zakończeniu pilotażu. W trakcie testu przychody wzrosły średnio o 1,4 %, mimo 20 % krótszego czasu pracy.

2. Lepszy work-life balance
Dodatkowy dzień wolny w tygodniu pozwala na większą ilość czasu przeznaczonego dla rodziny, hobby czy odpoczynku. To szczególnie ważne w czasach, gdy wypalenie zawodowe staje się coraz powszechniejszym problemem. Zmniejszenie liczby dni pracy sprzyja regeneracji i ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne.

3. Atrakcyjność dla pracowników
Na rynku, gdzie to pracownicy dyktują warunki, czterodniowy tydzień pracy może stanowić silny argument rekrutacyjny. Firmy oferujące ten model postrzegane są jako nowoczesne, elastyczne i nastawione na dobrostan pracowników.

4. Korzyści dla środowiska
Mniej dni dojazdów do pracy to mniej emisji CO₂. W skali globalnej może to mieć realny wpływ na środowisko. Niektóre analizy wskazują, że masowe wdrożenie czterodniowego tygodnia pracy mogłoby znacznie ograniczyć emisję gazów cieplarnianych.

Wyzwania związane z wdrożeniem

Mimo licznych zalet, wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy nie jest pozbawione wyzwań. Oto najważniejsze z nich:

1. Ograniczenia branżowe
Nie każda branża może z łatwością przejść na czterodniowy model pracy. W sektorach takich jak ochrona zdrowia, edukacja, logistyka czy handel detaliczny, obecność pracowników przez pięć lub więcej dni w tygodniu bywa niezbędna. W takich przypadkach konieczne są elastyczne grafiki lub systemy zmianowe.

2. Ryzyko przeciążenia
W modelu skompresowanym, gdzie 40 godzin pracy rozkłada się na cztery dni, pojawia się ryzyko przemęczenia. Długie dni robocze mogą obniżać koncentrację, zwłaszcza w zawodach wymagających intensywnego wysiłku fizycznego lub umysłowego.

3. Wyzwania organizacyjne
Czterodniowy tydzień pracy wymaga od firm przeorganizowania procesów, lepszego zarządzania czasem i większej dyscypliny. Nie każda organizacja jest na to gotowa, zwłaszcza jeśli opiera się na tradycyjnych modelach zarządzania.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce

W Polsce temat czterodniowego tygodnia pracy jest wciąż nowy, ale zyskuje na popularności. Czterodniowy tydzień pracy w Polsce pojawia się głównie w sektorze technologicznym, start-upach i firmach międzynarodowych. Polskie przedsiębiorstwa, takie jak niektóre firmy IT zaczęły eksperymentować z tym modelem, inspirując się sukcesami zagranicznych pionierów. W 2023 roku kilka polskich firm przeprowadziło własne programy pilotażowe z pozytywnymi rezultatami – zarówno pod względem zadowolenia pracowników, jak i stabilności wyników biznesowych.

Rządowy program pilotażowy, zapowiedziany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oficjalnie rozpocznie się 1 lipca 2025 roku. Program zakłada skrócenie czasu pracy do 35 godzin tygodniowo, rozłożonych na cztery dni, bez obniżania wynagrodzeń. Nabór wniosków dla firm i instytucji rozpocznie się 14 sierpnia 2025 roku i potrwa do 15 września 2025 roku, a każdy pracodawca będzie mógł ubiegać się o dofinansowanie do 1 miliona złotych na projekt, przy limicie 20 tysięcy złotych na pracownika. Pilotaż obejmie różne sektory, w tym przedsiębiorstwa, samorządy, fundacje i związki zawodowe. Celem jest zebranie danych, które pozwolą ocenić, czy powszechne wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy w Polsce jest możliwe.

Czterodniowy tydzień pracy – od kiedy może stać się standardem w Polsce? Eksperci szacują, że na pełną implementację w skali kraju trzeba będzie poczekać co najmniej kilka lat, choć pojedyncze firmy już teraz wprowadzają ten model. Polska stoi przed wyzwaniami związanymi z mentalnością pracy i prawnymi regulacjami. W wielu branżach wciąż dominuje tradycyjne podejście do pracy, a zmiany w Kodeksie pracy wymagają szerokiej debaty społecznej i politycznej.

Przyszłość czterodniowego tygodnia pracy

Od kiedy czterodniowy tydzień pracy stanie się globalnym standardem? To pozostaje otwarte. Wiele zależy od wyników dalszych badań i gotowości społeczeństw do zmiany tradycyjnych modeli pracy. Jednak rosnące zainteresowanie tym modelem wskazuje, że może on zrewolucjonizować sposób, w jaki pracujemy. W Polsce dyskusja na ten temat dopiero się zaczyna, ale w obliczu globalnych trendów i zmieniających się oczekiwań pracowników, czterodniowy tydzień pracy może zyskać na znaczeniu.

Jeśli Twoja firma rozważa taki krok, warto zacząć od pilotażu i obserwacji wyników. Przyszłość pracy może być krótsza, ale bardziej efektywna – i to jest wizja, która inspiruje.