Czterodniowy tydzień pracy to alternatywny model organizacji czasu pracy, w którym pracownicy wykonują swoje obowiązki przez cztery dni w tygodniu zamiast tradycyjnych pięciu. W zależności od wariantu tygodniowa liczba godzin pracy może pozostać niezmieniona lub zostać skrócona.
Najpopularniejsze modele to:
Celem obu rozwiązań jest zwiększenie efektywności, poprawa dobrostanu pracowników oraz dostosowanie rytmu pracy do współczesnych realiów. Ten model testowany jest obecnie w wielu krajach, a wyniki pilotaży są na ogół bardzo obiecujące.
1. Wyższa produktywność Badania przeprowadzone m.in. w Wielkiej Brytanii, USA i Nowej Zelandii potwierdzają, że skrócenie czasu pracy nie tylko nie obniża efektywności, ale wręcz ją zwiększa. Pracownicy lepiej zarządzają czasem, ograniczają rozproszenia i koncentrują się na kluczowych zadaniach. W badaniu 4 Day Week Global z udziałem 61 firm (ok. 2 900 pracowników) z różnych branż aż 92% przedsiębiorstw zdecydowało się utrzymać czterodniowy tydzień pracy po zakończeniu pilotażu. W trakcie testu przychody wzrosły średnio o 1,4 %, mimo 20 % krótszego czasu pracy.
2. Lepszy work-life balance Dodatkowy dzień wolny w tygodniu pozwala na większą ilość czasu przeznaczonego dla rodziny, hobby czy odpoczynku. To szczególnie ważne w czasach, gdy wypalenie zawodowe staje się coraz powszechniejszym problemem. Zmniejszenie liczby dni pracy sprzyja regeneracji i ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne.
3. Atrakcyjność dla pracowników Na rynku, gdzie to pracownicy dyktują warunki, czterodniowy tydzień pracy może stanowić silny argument rekrutacyjny. Firmy oferujące ten model postrzegane są jako nowoczesne, elastyczne i nastawione na dobrostan pracowników.
4. Korzyści dla środowiska Mniej dni dojazdów do pracy to mniej emisji CO₂. W skali globalnej może to mieć realny wpływ na środowisko. Niektóre analizy wskazują, że masowe wdrożenie czterodniowego tygodnia pracy mogłoby znacznie ograniczyć emisję gazów cieplarnianych.
Mimo licznych zalet, wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy nie jest pozbawione wyzwań. Oto najważniejsze z nich:
1. Ograniczenia branżowe Nie każda branża może z łatwością przejść na czterodniowy model pracy. W sektorach takich jak ochrona zdrowia, edukacja, logistyka czy handel detaliczny, obecność pracowników przez pięć lub więcej dni w tygodniu bywa niezbędna. W takich przypadkach konieczne są elastyczne grafiki lub systemy zmianowe.
2. Ryzyko przeciążenia W modelu skompresowanym, gdzie 40 godzin pracy rozkłada się na cztery dni, pojawia się ryzyko przemęczenia. Długie dni robocze mogą obniżać koncentrację, zwłaszcza w zawodach wymagających intensywnego wysiłku fizycznego lub umysłowego.
3. Wyzwania organizacyjne Czterodniowy tydzień pracy wymaga od firm przeorganizowania procesów, lepszego zarządzania czasem i większej dyscypliny. Nie każda organizacja jest na to gotowa, zwłaszcza jeśli opiera się na tradycyjnych modelach zarządzania.
W Polsce temat czterodniowego tygodnia pracy jest wciąż nowy, ale zyskuje na popularności. Czterodniowy tydzień pracy w Polsce pojawia się głównie w sektorze technologicznym, start-upach i firmach międzynarodowych. Polskie przedsiębiorstwa, takie jak niektóre firmy IT zaczęły eksperymentować z tym modelem, inspirując się sukcesami zagranicznych pionierów. W 2023 roku kilka polskich firm przeprowadziło własne programy pilotażowe z pozytywnymi rezultatami – zarówno pod względem zadowolenia pracowników, jak i stabilności wyników biznesowych.
Rządowy program pilotażowy, zapowiedziany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oficjalnie rozpocznie się 1 lipca 2025 roku. Program zakłada skrócenie czasu pracy do 35 godzin tygodniowo, rozłożonych na cztery dni, bez obniżania wynagrodzeń. Nabór wniosków dla firm i instytucji rozpocznie się 14 sierpnia 2025 roku i potrwa do 15 września 2025 roku, a każdy pracodawca będzie mógł ubiegać się o dofinansowanie do 1 miliona złotych na projekt, przy limicie 20 tysięcy złotych na pracownika. Pilotaż obejmie różne sektory, w tym przedsiębiorstwa, samorządy, fundacje i związki zawodowe. Celem jest zebranie danych, które pozwolą ocenić, czy powszechne wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy w Polsce jest możliwe.
Czterodniowy tydzień pracy – od kiedy może stać się standardem w Polsce? Eksperci szacują, że na pełną implementację w skali kraju trzeba będzie poczekać co najmniej kilka lat, choć pojedyncze firmy już teraz wprowadzają ten model. Polska stoi przed wyzwaniami związanymi z mentalnością pracy i prawnymi regulacjami. W wielu branżach wciąż dominuje tradycyjne podejście do pracy, a zmiany w Kodeksie pracy wymagają szerokiej debaty społecznej i politycznej.
Od kiedy czterodniowy tydzień pracy stanie się globalnym standardem? To pozostaje otwarte. Wiele zależy od wyników dalszych badań i gotowości społeczeństw do zmiany tradycyjnych modeli pracy. Jednak rosnące zainteresowanie tym modelem wskazuje, że może on zrewolucjonizować sposób, w jaki pracujemy. W Polsce dyskusja na ten temat dopiero się zaczyna, ale w obliczu globalnych trendów i zmieniających się oczekiwań pracowników, czterodniowy tydzień pracy może zyskać na znaczeniu.
Jeśli Twoja firma rozważa taki krok, warto zacząć od pilotażu i obserwacji wyników. Przyszłość pracy może być krótsza, ale bardziej efektywna – i to jest wizja, która inspiruje.
Wypróbuj za darmo przez 30 dni. Bez opłat instalacyjnych i długotrwałych zobowiązań.