Metody przeliczania kwot na fakturach VAT po kursie danej waluty
Prowadzenie firmy

Metody przeliczania kwot na fakturach VAT po kursie danej waluty

Justyna Zaporowska

Justyna Zaporowska, 2023-04-04

Po otrzymaniu lub wystawieniu faktury w walucie obcej kluczową kwestią, by móc przeliczyć taką fakturę po odpowiednim kursie danej waluty jest ustalenie, w którym momencie powstał obowiązek podatkowy. 

Jest to niejednokrotnie kwestia problematyczna, w związku z tym rząd w ostatnim czasie wprowadza poprzez pakiety SLIM VAT uproszczenia w tym zakresie. Jeden z nich umożliwił ułatwienie stosowania kursu walut – podatnik ma wybór co do metody, za pomocą której przeliczy kwoty z faktury w walucie obcej. Ma możliwość zastosowania zasady ogólnej, która uzależnia kurs konieczny do przeliczenia od momentu powstania obowiązku podatkowego VAT lub podatnik może zastosować ten sam kurs waluty do celów PIT/CIT i VAT. Jednakże wybór poszczególnej metody wiąże się z tym, iż przedsiębiorca będzie zobowiązany do stosowania tego rozwiązania przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy, począwszy od miesiąca, w którym je wybrał (art. 31a ust. 2b ustawy o VAT).

Wykluczone z możliwości stosowania tego uproszczenia są wewnątrzwspólnotowe nabycia usług i towarów, faktury sprzedaży zaliczkowe czy import usług i towarów - wynika z tego, że ujednolicenie kursów dla celów PIT/CIT i VAT dotyczy tylko faktur sprzedażowych.

Fakturownia podąża za zmianami prawnymi w Polsce i w Europie
Fakturownia to prosty system, do zarządzania przychodami i wydatkami, a także całymi finansami firmy.
Zarejestruj się w Fakturownia.pl

Obowiązek podatkowy w VAT

Obowiązek podatkowy w VAT powstaje na podstawie określenia dnia, w którym miała miejsce sprzedaż lub gdy nabywca dokonał zapłaty (części lub całości należności).

Jest to zgodne z art. 19a ust. 1 i 8 ustawy o VAT- obowiązek podatkowy powstanie w dniu, w którym dane zdarzenie było wcześniejsze.

W przypadku np. usług budowlanych, dostawy książek lub usług montażowych moment powstania obowiązku podatkowego jest w dniu wystawienia faktury.

Na gruncie podatku PIT kurs przeliczeniowy, jaki należy zastosować do przeliczenia faktury na złote, zgodnie z art 11a ust.1 ustawy o PIT, jest to średni kurs Narodowego Banku Polskiego (NBP) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, którego pojęcie z kolei reguluje art.14 ust. 1e  ustawy o PIT: “za datę powstania przychodu, (…), uważa się, (...), dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

  • wystawienia faktury, albo;
  • uregulowania należności“.

Kursy walut jakie należy zastosować dla celów podatku VAT

Jeżeli faktura zostanie wystawiona po dacie powstania obowiązku podatkowego, to w celu ustalenia, po jakim kursie należy przeliczyć fakturę, musimy zajrzeć do art 31a ust.1 ustawy o VAT - idąc za przepisem - żeby określić podstawę opodatkowania, stosuje się przeliczenia na złote kwoty z faktury, które wyrażone są w walucie obcej według:

  • kursu średniego danej waluty ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub
  • ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny (EBC) na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, a co ważne, waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Sprawdź także: Ulgi podatkowe - wszystko co musisz wiedzieć

Wystawienie faktury w walucie a obowiązek podatkowy

Jeżeli faktura w walucie obcej zostanie wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego odpowiedni kurs waluty, jaki należy zastosować opisuje art. 31a ust. 2 i 2a ustawy o VAT, mianowicie wg przepisu przeliczenia na złote dokonać należy według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury.

W przypadku zaliczek na wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT)  lub dostawę towarów (WDT) występuje konieczność przeliczenia transakcji po kursie średnim NBP lub EBC z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury zaliczkowej, jeżeli jednak podatnik nie otrzymał faktury- przeliczenia powinien dokonać wg kursu z dnia poprzedzającego 15 dzień miesiąca następującego po dostawie towaru.

Sprawdź także: Kogo będzie dotyczył obowiązek prowadzenia ewidencji płatności — zmiany w VAT od 2024 r.

Wystawienie faktury a import usług

Import usług jest sytuacją, gdy do przeliczenia faktur w walucie obcej mają zastosowanie tylko zasady ogólne. Podatnik nie może korzystać z uproszczeń, które opisano na początku artykułu. Aby określić podstawę opodatkowania importu usług rozliczenia, należy dokonać poprzez przewalutowanie po średnim kursie z dnia poprzedzającego datę powstania obowiązku podatkowego (który nie jest uzależniony od daty wystawienia dokumentu, ale powstaje on z chwilą wykonania usługi).

Sprawdź także: Metody przeliczania kwot na fakturach VAT

Przeliczenie kursu dla faktur korygujących

Przeliczenia kursu walut dla faktur korygujących dokonuje się przy użyciu takiego samego kursu waluty jak przy fakturze pierwotnej tzw. kursem historycznym. Jeśli jednak faktura korygującą obejmuje np. zwrot towaru lub upusty należy zastosować kurs “na bieżąco” z ostatniego dnia roboczego, poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej tzw. kursem wigilijnym.

Pakiet SLIM VAT 3 zakłada uproszczenie w zakresie stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących in plus, jak i in minus wystawionych w obcej walucie. 

“ Kurs przyjmowany do przeliczenia kwoty korekty podstawy opodatkowania na fakturze korygującej będzie zasadniczo powieleniem kursu przyjmowanego dla pierwotnego rozliczenia”- czytamy w uzasadnieniu do projektu. Zmiany na razie nie obowiązują, natomiast planowo mają wejść w życie jeszcze w tym roku.

Sprawdź także: Stawka 8% VAT w usługach budowlanych. Kiedy należy ją stosować?