Magda, 2021-02-19
Ustawa z 31 lipca 2019 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych wprowadziła modyfikacje w kodeksie cywilnym i ustawie o prawach konsumenta. Ich efektem są korzystne dla przedsiębiorców zmiany w zakresie ochrony konsumenckiej. Jak wynika z argumentacji rządzących, głównym powodem wprowadzenia zmian w prawie było zminimalizowanie dysproporcji w zakresie praw i obowiązków przedsiębiorców — uczestników transakcji handlowej - zwłaszcza w odniesieniu do tych, którzy nie mają odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, niezbędnych do oceny przedmiotu transakcji. Co konkretnie się zmieniło?
Nowe prawo dało przedsiębiorcom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą przywileje konsumenta. Co ważne, obowiązują one jedynie w ograniczonym stopniu: stosowania klauzul abuzywnych, rękojmi za wady oraz w zakresie prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Warunkiem zastosowania nowego prawa jest także zawarcia umowy, która nie ma charakteru zawodowego. Co ważne, ochroną konsumencką zostały objęte wszystkie podmioty prowadzące działalność pod szyldem jednoosobowej działalności gospodarczej — m.in. freelancerzy, mikroprzedsiębiorcy, firmy z sektora MŚP.
Ważne: jednoosobowi przedsiębiorcy nie skorzystają z innych praw zarezerwowanych dla konsumentów: nie są objęci ochroną instytucjonalną konsumentów sprawowaną przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz rzeczników konsumentów. Nie mogą także skorzystać z pozasądowych metod rozwiązywania sporów, zarezerwowanych dla konsumentów.
Z pewnością wiele osób będzie rozważać, co oznacza brak zawodowego charakteru umowy i w jakich okolicznościach przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z przywilejów konsumenta, a kiedy nie będzie to możliwe. Mówiąc w sporym uproszczeniu, nowe prawo obejmie przedsiębiorców, kupujących towary, które nie są bezpośrednio związane z prowadzoną przez nich działalnością.
Przykład.
Jednoosobowa działalność Mariusza zajmuje się sprzedażą sprzętu komputerowego. Jeśli mężczyzna kupi od innej firmy drukarki, myszki do komputera lub monitory, nie zostanie potraktowany jako konsument (zakup będzie miał charakter zawodowy, związany z PKD nabywcy). Jeśli jednak przedmiotem transakcji będzie wyposażenie firmowej kuchni, np. kuchenka mikrofalowa czy ekspres do kawy, kupujący skorzysta z przywilejów konsumenta.
Ważne: najprostszym i najbardziej oczywistym sposobem ustalenia, czy dana czynność ma charakter zawodowy, czy też nie wydaje się analiza kodów PKD. Taki system weryfikacji może nieść za sobą jednak sporo problemów i niejasności. Zwłaszcza w branży e-commerce. O tym, w jaki sposób przedsiębiorcy poradzą sobie z tym wyzwaniem, dowiemy się z pewnością już niebawem.
W konsekwencji wprowadzenia nowego prawa każda osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, w określonych sytuacjach będzie traktowana tak, jak konsument. Będzie mogła np. odstąpić od umowy zawartej poza siedzibą przedsiębiorcy czy skorzystać z rękojmi. Efektem wprowadzenia ustawy są także nowe wyzwania postawione przed sprzedawcami, zwłaszcza w przypadku sklepów internetowych. Przedsiębiorcy działający w branży e-commerce staną bowiem przed koniecznością modyfikacji regulaminów i wzorów umów. Będą musieli również rzetelnie zadbać o obowiązek informacyjny, np. w zakresie prawa do odstąpienia od umowy.
Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej ani podatkowej i jako taka nie powinien być traktowany, a przedstawione treści mogą ulec przedawnieniu. Czytelnik wykorzystuje poglądy przedstawione przez Autora dla własnych potrzeb jedynie na własną odpowiedzialność.