Duży ZUS w 2026 – Jakie są prognozy? Na co się przygotować?

Składki ZUS dla przedsiębiorców – podstawy

Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) w Polsce, przedsiębiorca ma obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Obowiązkowe składki obejmują:

• Ubezpieczenie emerytalne (19,52%),
• Ubezpieczenie rentowe (8,00%),
• Ubezpieczenie wypadkowe (1,67%),
• Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy (2,45%).

Ubezpieczenie chorobowe (2,45%) jest dobrowolne, co pozwala przedsiębiorcom zdecydować, czy chcą korzystać z tego świadczenia. Dodatkowo każdy przedsiębiorca opłaca składkę zdrowotną, której wysokość zależy od formy opodatkowania (np. skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt) oraz osiąganego dochodu lub przychodu.

Składki na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Solidarnościowy są obliczane na podstawie podstawy wymiaru, która wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ustalanego corocznie przez rząd. W 2026 roku prognozowane przeciętne wynagrodzenie ma wynosić aż 9420 zł, co oznacza, że podstawa Duży ZUS 2026 wyniesie 5652 zł. Na tej podstawie wyliczane są poszczególne składki według wskazanych stawek procentowych.

Kto musi płacić Duży ZUS, a kto jest zwolniony?

Nie wszyscy przedsiębiorcy podlegają obowiązkowi opłacania pełnych składek ZUS. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, które nie korzystają z żadnych ulg ani zwolnień.

Zwolnienie z opłacania składek ZUS dotyczy przedsiębiorców, którzy:

• Zawiesili działalność gospodarczą (na czas zawieszenia ZUS wyrejestrowuje właściciela z ubezpieczeń),
• Prowadzą działalność nierejestrowaną (z przychodem do 75% minimalnego wynagrodzenia),
• Są zatrudnieni na umowie o pracę z pensją powyżej minimalnego wynagrodzenia,
• Pracują na umowie o pracę za granicą, gdzie składki są odprowadzane w kraju pracodawcy.

Ulgi w opłacaniu składek ZUS:

• Ulga na start: Nowi przedsiębiorcy mogą skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności (opłacają jedynie składkę zdrowotną).
• Preferencyjne składki ZUS: Po zakończeniu ulgi na start przedsiębiorcy mogą przez kolejne 24 miesiące opłacać niższe składki, obliczane od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia (z wyjątkiem składki zdrowotnej).
• Mały ZUS Plus: Przedsiębiorcy o niższych przychodach mogą korzystać z tej ulgi, która pozwala na obliczanie składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy zależnej od dochodu, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów (np. przychód roczny nie wyższy niż 120 000 zł).

Ile wynosi Duży ZUS w 2025?

W 2025 roku przedsiębiorca, który nie korzysta z ulgi na start ani preferencyjnych składek, płaci miesięczne składki ZUS w wysokości 1773,96 zł (z ubezpieczeniem chorobowym) lub 1646,47 zł (bez ubezpieczenia chorobowego). Kwoty te obejmują:

• Składkę emerytalną: 1015,78 zł,
• Składkę rentową: 416,30 zł,
• Składkę wypadkową: 86,90 zł,
• Fundusz Pracy i Solidarnościowy: 127,49 zł,
• Składkę chorobową (dobrowolną): 127,49 zł.

Do tego dochodzi składka zdrowotna, obliczana indywidualnie w zależności od dochodu oraz formy opodatkowania.

Ile wyniesie Duży ZUS w 2026 roku?

Zgodnie z prognozami rządowymi, w 2026 roku przeciętne wynagrodzenie w Polsce może wynieść 9420 zł. W rezultacie całkowita wysokość składek ZUS (bez składki zdrowotnej) wzrośnie do 1926,76 zł miesięcznie, co oznacza wzrost o 152,80 zł w porównaniu z 2025 rokiem (1773,96 zł). Podane kwoty są prognozami i mogą ulec zmianie po zatwierdzeniu ostatecznych danych w ustawie budżetowej na 2026 rok.

Prognozowane składki ZUS 2026:

Do powyższych kwot należy doliczyć składkę zdrowotną. W 2026 roku minimalna składka zdrowotna dla przedsiębiorców w Polsce wzrośnie o około 37%, z obecnych 314,96 zł miesięcznie do 432,54 zł miesięcznie. Zmiana ta wynika z powrotu do obliczania składki w oparciu o pełne minimalne wynagrodzenie, prognozowane na poziomie 4806 zł. W 2025 roku przedsiębiorcy korzystają z tymczasowej ulgi, która pozwala wyliczać składkę od 75% minimalnego wynagrodzenia, obniżając tym samym ich obciążenia. Jednak weto prezydenta wobec nowelizacji ustawy, która miała trwale zmniejszyć podstawę składki oraz brak nowych regulacji prawnych sprawiają, że od 2026 roku obowiązywać będzie wyższa podstawa składki minimalnej .

Jak się przygotować na zmiany?

Aby zminimalizować wpływ wzrostu składek ZUS na finanse firmy, przedsiębiorcy mogą podjąć kilka kroków:

1. Optymalizacja formy opodatkowania: wybór odpowiedniej formy opodatkowania (np. ryczałt, podatek liniowy, skala podatkowa) może obniżyć wysokość składki zdrowotnej. Skonsultowanie się z księgowym lub doradcą podatkowym pomoże wybrać najkorzystniejszą opcję.
2. Planowanie budżetu: uwzględnienie wyższych składek w planowaniu finansowym na 2026 rok pozwoli uniknąć problemów z płynnością. Regularne odkładanie środków na ZUS może ułatwić zarządzanie wydatkami.
3. Korzystanie z ulg: nowi przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulgi na start (przez pierwsze 6 miesięcy) lub preferencyjnych składek ZUS (przez kolejne 24 miesiące), co odroczy pełne obciążenie składkami.

Podsumowanie – Duży ZUS 2026

Rok 2026 przyniesie kolejny wzrost składek ZUS dla przedsiębiorców, wynikający z prognozowanego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Całkowita wysokość składek (bez składki zdrowotnej) może wynieść 1926,76 zł miesięcznie, co oznacza wzrost o 152,80 zł w porównaniu z 2025 rokiem. Aby przygotować się na nowe obciążenia, przedsiębiorcy powinni już teraz przeanalizować swoje finanse, rozważyć optymalizację podatkową i ewentualne ulgi. Proaktywne podejście pozwoli zminimalizować wpływ wyższych składek na stabilność finansową firmy.