Założenie własnej firmy to istotny, lecz często ryzykowny krok. Zwłaszcza jeśli przyszły przedsiębiorca nie ma pewności, że uzyskane z działalności dochody pozwolą uregulować wszystkie zobowiązania względem fiskusa. Dzięki zmianom, które weszły w życie 30 kwietnia br., wszyscy „niepewni” podatnicy odetchną z ulgą.

Bieżący rok przyniósł początkującym przedsiębiorcom szereg istotnych zmian. Ulga na start, która eliminuje konieczność odprowadzania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przez 6 miesięcy czy projekt Mały ZUS dla małych firm z pewnością istotnie wpłyną na wzrost liczby nowych firm. Kolejną propozycją rządu, skierowaną głównie do osób, które świadczą usługi lub sprzedają towary na niewielką skalę, jest działalność nierejestrowana.

Czym jest działalność nierejestrowana?

Możliwość świadczenia usług w ramach działalności nierejestrowanej weszła w życie 30 kwietnia br. na mocy Ustawy Prawo Przedsiębiorców. Ustawa ta zastąpiła obowiązującą dotąd Ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność nierejestrowana daje podatnikom prawo do świadczenia usług i sprzedaży towarów bez konieczności tradycyjnej rejestracji firmy. Nie wymaga posiadania numerów NIP, REGON i konta bankowego oraz nie obliguje do prowadzenia księgowości. Działalność nierejestrowaną można prowadzić właściwie w każdej branży z wyjątkiem tych, które wymagają zezwoleń, koncesji lub licencji.

Warunki prowadzenia działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowaną może prowadzić podatnik, jeśli:

• jest osobą fizyczną (prowadzenie działalności nieewidencjonowanej nie może być więc realizowane w ramach spółki cywilnej);
• jego przychód z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Kwota minimalnego wynagrodzenia wynosi obecnie 2100 brutto. Aby prowadzić działalność bez rejestracji, miesięczny przychód nie może być więc wyższy niż 1050 zł;
• w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy nie był wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Nawet jeśli w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem wejścia w życie nowego prawa wykonywał działalność gospodarczą. W praktyce oznacza to, że jeśli osoba nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej, a poprzednią działalność zakończyła przed 30 kwietnia 2017 roku, może skorzystać z przywileju.

Co, jeśli zarobię więcej niż 1050 zł miesięcznie?

Jeśli przychód w danym miesiącu przekroczy kwotę 1050 zł brutto, podatnik będzie miał obowiązek zarejestrować firmę w tradycyjny sposób. Począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu, nierejestrowana dotąd działalność powinna stać się „zwykłą” działalnością gospodarczą. Aby zobrazować tę zależność, posłużymy się przykładem.

Kilka lat temu pani Anna zaczęła szydełkować. Okazało się, że takie zajęcie nie tylko sprawia jej przyjemność, ale ma do niego również ogromny talent. W miarę upływu czasu kobieta coraz częściej tworzyła „szydełkowe cuda” na zamówienie znajomych, członków rodziny, a nawet zupełnie obcych osób.

W lipcu wykonała i sprzedała 3 produkty. 3.07 wartość zamówienia wyniosła 300 zł, 11.07 - 500 zł, a 25.07 - 400 zł. W sumie pani Anna zarobiła w tym miesiącu 1200 zł, przekraczając dozwolony limit o 150 zł. W związku z tym stanęła ona przed koniecznością zarejestrowania firmy w CEDiG w terminie 7 dni od daty przekroczenia limitu (25.07).

Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy

Przychody z działalności nierejestrowanej są opodatkowane podatkiem dochodowym wg stawki 18 lub 32 proc. Warto dodać jednak, że działalność nierejestrowana nie jest tradycyjną działalnością gospodarczą. Prowadzący ją podatnik nie ma więc obowiązku odprowadzania okresowych zaliczek na podatek. Osiągnięte przychody oraz poniesione koszty musi wykazać w rocznym rozliczeniu podatkowym PIT w części „Inne źródła”. Warto pamiętać tutaj o konieczności dokumentowania kosztów przy pomocy rachunków lub faktur.

Działalność nierejestrowana a ZUS

Podatnik, który świadczy usługi w ramach działalności nierejestrowanej, nie ma obowiązku odprowadzania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Niestety, oznacza to także, że z tytułu wykonywanej działalności nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym ani chorobowym.

Działalność nierejestrowana a podatek VAT

W rozumieniu ustawy o VAT, kwestie dokumentowania sprzedaży w przypadku działalności nierejestrowanej będą definiowane w ten sam sposób, jak w przypadku tradycyjnej działalności gospodarczej. Zgodnie z jej zapisami podmioty, których przychody w ciągu roku nie przekroczyły kwoty 200 tys. zł, są automatycznie zwolnione z podatku VAT (limit ten nie dotyczy określonych typów działalności, które już „na wejściu” muszą zarejestrować się do podatku VAT. Jest to mi.n. sprzedaż wyrobów jubilerskich czy usługi prawnicze). Jeśli jako osoba, prowadząca nierejestrowaną działalność nie dokonasz dobrowolnego zgłoszenia do VAT-u, nie będziesz miał obowiązku jego odprowadzania. W takim przypadku będziesz wystawiał swoim klientom rachunki (a nie faktury VAT).

Unikniesz również obowiązku składania deklaracji VAT oraz wysyłania Jednolitego Pliku Kontrolnego.

Działalność nierejestrowana a faktury

Osoba, prowadząca nierejestrowaną działalność może wystawiać dokumenty księgowe. Jeśli nie dokonała rejestracji do podatku VAT, będą to „zwykłe” rachunki. Jeśli jest płatnikiem VAT-u, będą to faktury VAT.

Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej ani podatkowej i jako taka nie powinien być traktowany, a przedstawione treści mogą ulec przedawnieniu. Czytelnik wykorzystuje poglądy przedstawione przez Autora dla własnych potrzeb jedynie na własną odpowiedzialność.